Steden en cultuur
Uiteraard mag ze niet ontbreken: de hoofdstad van Kroatië. Als citytrip, als start of als afsluiter van uw vakantie. Zeker als je van dieper in Kroatië terug naar huis rijdt is de ligging tegen de grens van Slovenië ideaal. Je hebt al een flinke trip achter de rug en blijft lekker nog één of twee nachtjes in je favoriete land.
Toch even een extra woordje uitleg over de foto's.
De meeste foto's zijn genomen in 2019 toen we de hoofdstad de eerste keer bezochten.
In 2024 gingen we opnieuw naar Zagreb.
Jammer genoeg stonden vele van de mooie historische gebouwen nog steeds in de steigers na de zware aardbeving van 22 maart 2020.
Ik heb geen idee wanneer de renovatiewerken rond zullen zijn, wil je graag een gerenoveerde stad zien, informeer dan eerst hoever de werken gevorderd zijn. Ik geef je dit mee om teleurstelling te vermijden...
Meer info over de aardbeving vind u hier:
Het is een grote stad, een drukke stad, een dichtbevolkte stad...
Eigenlijk alles wat we tijdens de rest van de vakantie hebben gemeden.
En toch gaan we het vast en zeker nog eens doen.
Er is zoveel te zien. Zoveel te doen.
En eigenlijk liggen de grootste bezienswaardigheden op wandelafstand van elkaar in het oudere gedeelte van de stad.
Uiteraard zijn er nog veel meer bezienswaardigheden in Zagreb...
Dit is slechts een greep uit de bekendste...
"The city of statues" noem ik haar sinds we er geweest zijn.
Engeltjes, vrouwen, Mariabeelden, hoofden, bustes...
In parken, tegen gevels, op pleinen, in verborgen hoekjes...
En vooral op het kerkhof, maar meer daarover straks...
Op eerste aanwijzing van de lieve dame achter de desk van ons hotel kwamen we als vanzelf bij het station. Van daaraf liepen we gewoon op goed geluk naar waar onze neuzen stonden...
en gluurden af en toe op ons stadsplan om links of rechts te kiezen.
Ik volg tijdens mijn tour dus geen vast uitgestippeld parcours...
Glavni Kolodvor - het centraal station
Dit neoklassieke stationsgebouw, met een mix van renaissance, is met zijn 186 meter lengte, één van de grootste openbare gebouwen uit de 19e eeuw in Zagreb.
Zodra je er buiten komt sta je voor het grootste en belangrijkste plein van de stad:
Trg kralja Tomislava - of King Tomislav square.
En inderdaad, deze trotse krijger te paard is Tomislav himself. In 925 werd hij tot eerste koning van zijn rijk gekroond.
Het standbeeld kreeg pas in 1947 zijn plek in het park, terwijl het eigenlijk in 1938 al afgewerkt werd. Dit door politieke problemen en daarop volgend de tweede wereldoorlog.
In ieder geval is dit een prachtig plein. Symetrisch aangelegd met een fontein in het midden. Recht tegenover het station vind je een ander prachtig en opvallend gebouw.
Helemaal in het geel:
Umjetnicki Paviljon - het kunstpaviljoen
Hier stellen zowel Kroatische als internationale kunstenaars hun werk ten toon.
Maar het gebouw zelf is ook een plaatje. De glazen koepel, de sculpturen, de trap met de standbeelden.
Wist je dat:
Dit gebouw uit 1898 één van de allereerste pre-fab gebouwen was?
De ijzeren constructie werd in 1896 gemaakt voor de Millennium tentoonstelling in Boedapest om daarna naar Zagreb te verhuizen. Gek toch?
Van het ene park lopen we recht het volgende in: het Josipa Jurja Strossmayera park.
de Kroatische Academie van Wetenschappen en Kunsten
Wanneer we wat later voor dit statige gebouw staan blijkt ook dit iets met kunst te maken te hebben:
Museum of Arts and Crafts
Horloges en klokken, meubels, muziekinstrumenten, schilderijen, fotografie, beeldhouwwerk, mode...
3000 tentoonstellingen op drie verdiepingen...
Moest er onweer overkomen ben je hier wel even droog...
Recht tegenover het museum nog eentje waar je niet naast kan kijken:
het Kroatisch Nationaal Theater
In dit indrukwekkende bloemengele gebouw in de benedenstad kan je terecht als je houdt van opera, orkest, theater, toneel of ballet.
Van over heel de wereld komen hier artiesten optreden.
Dit prachtige gebouw werd in 1895 door de Oosterijks-Hongaarse keizer Frans Jozeph 1
(ja, die van Sissi) geopend. De koepels op de torens zijn in koper.
Sta eenmaal weer buiten zeker ook even stil bij de prachtige bronzen fontein 'the Well of life'.
Binnenin het theater maken marmer, vergulde zuilen, fresco's, bustes en een gouden auditorium met scharlaken rode stoelen en gordijnen er een weelderig geheel van.
Saint George killing the dragon
Op de hoek van de straat zijn we getuige van een dodelijk gevecht tussen St. Joris op zijn steigerende paard en een gigantische draak.
Dit bronzen beeld is een afgietsel van een tinnen origineel uit Wenen uit 1853.
Wat me begint op te vallen is dat ze hier echt iets hebben met geel.
En niet enkel de grote en beroemde gebouwen zijn zonnig in de verf gezet...
Ban Jelačić Square
Op het Ban Jelačić plein bedenk ik dan weer dat ze ook een boontje hebben voor stoere mannen met paarden.
(de duiven trouwens ook)
Dit heerschap met opvallende snor is een nationale held in Kroatië, maar een rebel voor Oostenrijk:
Ban (onderkoning).
Tijdens de revolutie van 1848 vocht hij voor de afschaffing van lijfeigenschap.
In 1947 werd het beeld verwijderd van het plein door communisten.
In 1990 werd het terug gezet. Al werd het deze keer gedraaid.
Met het zwaard naar het zuiden in plaats van naar het noorden...
trg Petrice Kerempuh
In het midden van het plein staat een standbeeld van Petrica Kerempuh.
Huh... wie is dat?
Een literair figuur uit een filosofisch, poëtische gedichtenbundel met dertig gedichten:
de "Balade Petrice Kerempuha". Ons zegt het niets, maar de schrijver Miroslav Krleža zal hier wel naam hebben als er een standbeeld wordt geplaatst op een plein in Zagreb...
In ieder geval: op het Petrica Kerempuh plein is het gezellig vertoeven.
Je kan hier bloemen kopen of een stevige Ierse pot pakken op het terras van een echte Irish pub.
Vanop dit pleintje loop je recht naar...
Tržnica dolac marketplace
Zoveel rode parasols bij elkaar...
Dit is niet de enige, maar wel de bekendste versmarkt van Zagreb.
Hier komen duizenden Kroaten bij elkaar om hun inkopen te doen, een praatje te slaan en een koffietje te drinken. Gezelligheid troef dus !
Toch zit er ook een minder leuk verhaal achter deze plek:
Dit plein bestaat sinds 1930.
Maar daarvoor was dit geen plein, hier stonden huizen.
Huizen van minder begoede burgers, een "arme wijk". De huizen werden afgebroken voor de aanleg van de markt. Je kan begrijpen dat dit bij veel mensen in het verkeerde keelgat schoot. Met protestacties en uitstel van de aanleg tot gevolg.
Zagrebačka katedrala - de Sint Stefanus Kathedraal
Je zag ze waarschijnlijk al verschillende keren in de verte overal boven uitsteken.
De 108 meter hoge gotische "twin towers" van Zagreb.
Alhoewel: twin... er staat er eentje in de steigers..
In 1880 namelijk werd Zagreb ook al getroffen door een aardbeving.
De herstellingswerken en een uitbreiding aan de "Kathedraal van de Hemelvaart van de Heilige Maagd Maria" duurden van 1880 tot 1906.
Toen pas werden de twee torens toegevoegd aan de 11e eeuwse kerk.
Sindsdien staan ze symbool voor Zagreb.
Op het plein voor de Kathedraal kan je niet naast de wens fontijn met 4 gouden engelen en de hoge zuil kijken. Helemaal bovenaan staat de heilge maagd Maria.
Doe en wens, en loop ook eens binnen in de kathedraal...
Naast de Kathedraal vallen de twee leuke torens van het Aartsbisschoppelijk paleis ook in de smaak.
Zo anders dan de Kathedraal en toch vormen ze samen een uniek en mooi geheel.
Ooit liep de extra vestingwal, want ja, dat is deze aparte muur, helemaal rond de Kathedraal en de bijbehorende gebouwen. 340 meter lang was hij en meer dan 2 meter dik.
Met acht torens, twee vierkante en zes ronde werd hij rond 1515 gebouwd ter bescherming tegen de Turken.
De muur is nog goed intact gebleven en op sommige plaatsen gerenoveerd.
De westelijke kant van de muur werd in 1906 afgebroken.
Zo werd de mooie Kathedraal niet langer half voor het oog verborgen. Gelukkig voor ons.
Park Ribnjak
Achter de omwalling ligt een kunstpark van zo'n 40.000 m², waar het heerlijk wandelen is.
In de 19e eeuw waren hier de vijvers van het bisdom, nu is het een prachtige Engelse tuin met magnolia's, exotische planten, beelden en watervalletjes.
Glas Koncila
In het straatje links van de kathedraal vroeg ik me af:
"Wat zou er achter deze leuke grijs met wit versierde gevel schuil gaan?"
Ik kwam het pas thuis te weten...
Glas Koncila is een weekelijkse krant die hier wordt gepubliceerd.
"Het nieuwe gezicht van de kerk" - een rooms katholieke krant dus - werd in 1963 voor het eerst gedrukt. Sinds 1985 wordt het ook in Split, Zadar, Rijeka en Sarajevo uitgegeven.
Kamenita vrata - Stone gate
De middeleeuwse kern van Zagreb bestaat uit twee delen: Kaptol en Gradec of Gornji Grad - "upper town".
Zoals de naam al doet vermoeden ligt Gradec op een heuvel.
De heuvel van Grič.
Uit angst voor een Mongoolse invasie bouwden de burgers in de 13e eeuw verdedigingsmuren rond hun nederzetting.
Eén van de vier poorten tot de driehoekig vormige stad - de vorm van de heuvel - was deze.
Al zag ze er toen waarschijnlijk helemaal anders uit - onder andere zonder dak - en werd ze meer dan eens verbouwd, het is de enige van de vier die nog bestaat.
Vandaag de dag is het ook het belangrijkste heiligdom in Zagreb.
Mensen komen hier een kaarsje branden en bidden voor een goede gezondheid, liefde en geluk.
Saint George slains The Dragon
Hey, wie we hier hebben...
St. Joris nog een keertje...
Maar volgens mij is het beest nu dood...
Zowel het paard als St. Joris buigen het hoofd voor hun dode vijand.
Sint Joris heeft zelfs zijn helm af gedaan als laatste eerbetoon...
We zetten ons neer op het terrasje en klinken op zijn overwinning...
Baptist Church Zagreb
Terwijl we genieten van ons drankje en de zon zoek ik even op wat dat mooie oranje gebouw is.
Mooie details aan de gevel...
Veel meer dan dat het een Baptisten kerk is die hier sinds 1935 staat, vind ik niet... U misschien wel...
Zagreb 80's museum
Iets verder in dezelfde straat, op de eerste verdieping achter deze fraaie gevel is het 80's museum.
Ingedeeld als een appartement met een woonkamer, een keuken, een slaapkamer en een bureau kan je hier interactief de jaren 80 herbeleven.
Pure nostalgie.
Crkva sv. Marka - St. Mark's Church
Samen met de kathedraal is deze kleurrijke schoonheid de meest gefotografeerde kerk van Zagreb.
Deze driebeuk is de parochiekerk van het oude stadsgedeelte en valt vooral op door haar mozaïeken dak met het middeleeuwse wapen van Kroatië en het embleem van de stad Zagreb.
Oorspronkelijk werd ze in de 13e eeuw opgetrokken in romaanse stijl, maar in de 14e eeuw al werd ze grondig herbouwd in gotische stijl.
In de loop der jaren werd er nog verbouwd en gerenoveerd tot zelfs in de 20e eeuw.
De fundamenten van de klokkentoren en een raam in de zuidmuur zijn de enige overblijfselen van de eerste kerk.
De klokkentoren zelf en de details er rond zijn trouwens ook een foto waard.
Zoom maar in...
Het Gothische zuidportaal wordt zelfs genoemd als één van de mooiste in heel het land. In de 11 nissen zie je 15 sculpturen. De maagd Maria met kind, Christus, st. Markus en de apostelen.
4 van de sculpturen zijn in hout en 11 in steen.
Rond de kerk op het Sint-Marcusplein liggen verschillende belangrijke gebouwen:
Het oude stadhuis, het hooggerechtshof, het parlement en de regering.
Een hele mond vol, ik weet het... Maar toch wil ik jullie even attent maken op deze kerk met haar elegante, 50 meter hoge klokkentoren en prachtige mozaïek ramen. In de klokkentoren hangen drie klokken, waarvan de grootste 782 kg weegt.
Wanneer ze juist gebouwd werd is moeilijk te vinden doordat er in 1766 tijdens een hevige brand vele documenten en boeken verloren gingen.
Grieks-katholieke co-kathedraal van de heiligen Cyrillus en Methodius
Van hieruit zie je goed de toren van onze volgende stop:
Lotrscak Toren
Vanop deze middeleeuwse toren, boven, vlak naast de kabelbaan, heb je een panoramisch uitzicht over de stad.
Ooit was hij een deel van de verdediging van de stad, een wachttoren.
Elke avond zou men hier de bel hebben geluid waarmee het sluiten van de poorten werd aangekondigd.
Later was het ook een pakhuis en zelfs een café.
In de 19e eeuw kwam er op de toren een extra verdieping waar een kanon werd geplaatst.
Nog steeds wordt het kanon elke dag om 12u afgeschoten om het midden van de dag aan te kondigen.
We komen uit bij het kortste kabelbaantje ter wereld - slechts 66 meter - tussen "upper-" en "lower town". Cute.
Deze blauwe bakjes doen me er aan denken dat het openbaar vervoer in Zagreb je overal naartoe kan brengen. Het is een uitgebreid netwerk van talloze, opvallend blauwe trams en bussen. Dus... mochten de voeten niet meer me willen. Haal een plan bij de dienst toerisme.
Wist je trouwens dat:
Je in Zagreb betaald per tijdspanne ?
Een ticket kost er € 0,53 voor 30 minuten, € 0,93 voor 60 minuten en € 1,33 voor 90 minuten.
Onze voeten doen het nog en we dalen links van de toren door een graffiti straatje terug af naar de benedenstad.
Grič Tunnel
Je bent nu vlakbij de Grič Tunnel.
Hij loopt 350 meter onder de bovenstad door en is slechts een stukje van een mysterieus ondergronds netwerk van tunnels.
In principe zijn er zes gangen en evenveel uitgangen, maar enkel het gedeelte vanuit Park Grič is als voetgangerstunnel open gesteld voor het publiek.
De centrale hal waar de gangen samenkomen is 5.5 meter breed, de gangen zelf 3.5 meter.
Zoals de constructie al doet vermoeden is deze tunnel gerelateerd aan de tweede wereldoorlog waarin hij dienst deed als schuilkelder en veilige 'promenade'.
Tot begin de jaren negentig lagen de tunnels er ongebruikt en verwaarloosd bij.
Enkel daklozen en drugsgebruikers vonden er hun plekje.
Nadat er in 1993 een "under city rave" werd georganiseerd, mede omwille van de geweldige akoestiek, kwam de tunnel terug in de belangstelling.
Sinds 2019 zijn bezoekers welkom en worden er plannen gemaakt voor uitbreiding en zelfs een museum.
Tijdens de Kerstperiode wordt de gang omgetoverd tot een sprookjesachtige plek.
Eigenlijk wordt heel Zagreb omgetoverd tot één grote Kerstmarkt... prachtig
Mimara Museum
In dit prachtige grijze gebouw aan het Roosevelt plein vind je nog een museum. Het kunstmuseum.
3700 kunstwerken in meer dan 1500 exposities.
Hier worden onder meer schilderijen tentoongesteld van meesters uit heel de wereld.
Om er maar enkele te noemen: Ruisdael, Rubens, Van Dyck, Goya, Gainsborogh, Renoir, Degas...
Wist je dat:
Het gebouw uit de 19e eeuw deed oorspronkelijk dienst als gymnasium en werd pas in 1987 een museum. Tijdens de aardbeving in 2020 werd het gebouw beschadigd en is in 2021tijdelijk gesloten geweest voor herstellingswerken.
Maar niet getreurd, mocht je voor een gesloten deur staan...
In Zagreb zijn zoveel musea...
Een kleine greep uit de meer dan 30 die ik vond op internet:
Museum of Broken Relationships - Museum of Illusions - Zagreb 80's Museum - Image of War - Mushroom Museum - Cokolade Zagreb ....
We lopen nog wat door de straten, eten iets en duiken vroeg onder de wol... morgen moeten we naar huis.
Uiteraard hebben we nog lang niet alles gezien in deze toch wel indrukwekkende stad.
Daarvoor zullen we nog meer dan één keertje moeten terugkomen denk ik...
Ik heb al wel iets in gedachten...
Schijnt de moeite te zijn...
En we gingen terug...
De Mirogoj begraafplaats
Dit zou de mooiste begraafplaats van Europa zijn.
Dit grote domein dat ooit een privé tuin was, werd in 1872 gekocht door het stadsbestuur van Zagreb die er een begraafplaats van maakten die op 6 november 1876 officieel werd geopend.
Hier liggen mensen begraven van allerlei religieuze gemeenschappen: Joods, Protestants,Moslim,Orthodox en Katholiek.
De werken aan de prachtige arcade, de beroemde ingang en de mooie koepels werden gestart in 1879 en door gebrek aan geld pas voltooid in 1929. Deze plek is voorbehouden voor de rustplaats van beroemde Kroaten.
Je kan er geraken met het openbaar vervoer.
Vanaf het station of de kathedraal: bussen: 106 - 203 - 226
Of met je eigen wagen.
Terwijl bovenstaande foto's niet van mezelf zijn, zijn de volgende dat wel.
Waarom houd ik ze gescheiden?
Omdat (en dat wisten wij eigenlijk niet) Mirogoj net als de stad Zagreb zelf aanzienlijke schade opliep tijdens de aardbeving van maart 2020 en nog ver weg staat van volledige renovatie.
Vooral de mooie arcade hebben we dus moeten missen... we mochten er niet in wegens verzakkingen en instortingsgevaar !
Bovendien, in tegenstelling tot wat ik eerder had gelezen lag het - ooit zo mooie park - er eerder wat verwaarloosd bij. Misschien is er geen geld, misschien weten ze door de ellende niet waar eerst beginnen...
Jammer, ik had er meer van verwacht...
Ondanks dat moet ik zeggen dat het kerkhof een indruk heeft achtergelaten. Vooral de weidsheid van het hele domein is ongelooflijk. Hier liggen meer dan 300.000 mensen begraven.
Lake Jarun
En ook hier zijn we geweest. Meer zelfs, we verbleven er drie dagen op een appartementje op vijf minuten lopen van het meer. En we kunnen het alleen maar aanraden. De rust, de natuur, zwemmen, fietsen...
De inkom voor de "Zagrebzee" zoals ze ook wel wordt genoemd is gratis, parkeren is dat niet.
Met tram 17 kan je van hieruit naar het oude stadsgedeelte van Zagreb...
Wat wil een mens nog meer?
We waren meteen dol op deze plek.
"Van horen zeggen" hadden we dat de locals van Zagreb niet zo dol zijn op deze mooie plek. Nieuwsgierig als we zijn spraken we daar een local over aan...
Hij bevestigde dat het aantal bezoekers in het hoogseizoen sinds 2019 sterk is afgenomen. Van zo'n 4000 a 6000 per dag naar nog amper 2000 a 3000 op topdagen.
Volgens de vriendelijke man kon je vroeger met de wagen het domein op, tot aan het water, waar je maar wou. Mensen kwamen hier toe met ligbedden, parasols, picknick... tot zelfs barbecues... Sinds je niet meer met de auto het domein op mag, en al helemaal niet meer mag barbecueën hebben vele stedelingen afgehaakt...
Misschien ook, nog even meegeven dat hier in het hoogseizoen festivals plaatsvinden en dat je in de winter kan koen schaatsen op het meer.
Het Jarun meer is een natuurlijk meer dat uit de stroming van de Sava is ontstaan. Leuk om weten is dat het meer oorspronkelijk gebruikt werd voor irrigatie van de omringende maïsvelden.
Het ligt ten zuidwesten van de oude stad naast de gelijknamige woonwijk.
De wijk is nog redelijk recent - eind de jaren '70 bouwde men de eerste flatgebouwen in het dorpje met amper twee straten dat het toen nog was. De wijk is geliefd bij de middenklasse en staat bekend voor het veilige leven daar met zo goed als geen criminaliteit.
Doordat de Sava regelmatig buiten haar oevers trad en voor overstromingen zorgde werd er langsheen de oever van de rivier een dijk aangelegd. Hiervoor groef met grind op uit het meer waardoor het dieper en breder werd. Door de dijk raakten de rivier en het meer van elkaar gescheiden.
Rond het domein van 250 hectare loopt een baan die autovrij is (enkel met een speciale vergunning kan je er rijden) en die is opgedeeld in een lekker breed fietspad dat gemarkeerd is om links en rechts te fietsen. Je kan er rolschaatsen, skaten, steppen, joggen en uiteraard wandelen.
De blauwe borden langs het pad kan je een soort "walk of fame" noemen.
Daarop worden de beste en bekendste Kroatische atleten geëerd.
Eigenlijk bestaat lake Jarun uit drie delen. Het kleine meer, het grote meer met de eilandjes en het sport gedeelte. Aan de kant van de woonwijk is namelijk een deel van het meer recht getrokken. Hierop worden kano, roei en kajakwedstrijden gehouden. Velen komen hier trainen.
Het kleine meer is het meest toeristische gedeelte.
Het ligt - gescheiden van elkaar door een eiland - net naast de start van de roeivijver.
Niet aan de tribune dus, dat is de finish, maar helemaal ten einde het wandelpad naast de blauwe brug.
Hier komen mensen met kinderen het liefst. Er zijn tal van drank en eetgelegenheden, het kiezelstrand loopt geleidelijk af, en in het hoogseizoen zijn er redders aanwezig.
Hier is zo goed als geen gele plomp te zien. (zie verder) Behalve onder de brug dan.
Wat opviel was het aantal bonte kraaien dat hier zaten.
Op het strand zal je ook vaak zwanen zien. Ze zijn mensen gewoon en komen heel dichtbij. "Heb je iets eetbaars bij" lijken ze te vragen. In het midden van het kleine meer ligt een klein eilandje. Het is verboden er op te gaan !
Vaak kan je in de kale boom op het eilandje aalscholvers spotten.
In het grote meer liggen verschillende eilandjes. Ze hebben allemaal hun eigen naam.
Achter de tribune liggen achtereenvolgens otok Univerzijade en Ivanov otok.
Ze zijn met het vasteland en elkaar verbonden door een brug.
Voor het eerst valt me de gele plomp op.
Op het eerste eiland vindt je de tribune en een kleine strandbar.
Op het tweede eiland kan je iets drinken naast een speeltuin.
Achter de zwanen zie je het grote strand van het grote meer. Ook daar een beach bar en een café bar.
Op het grote meer kan je paddle-boarden, zeilen & windsurfen. Zwemmen, zonnen...
Ook hier valt de hoeveelheid gele plomp op. Toch beetje voorzichtig zijn met kinderen dus.
Wanneer je in de stengels verstrengeld raakt... zwemmen is op eigen risico !
Toch bewonderenswaardig hoe ze hier dagdagelijks bezig zijn de woekerende waterplanten in toom te houden...
Achter het grote strand ligt je het park waar je speeltuintjes vind, een skatepark, fitness- en boks clubs.
Verderdoor langs het water passeer je otok Divljine en kan je via een brug naar otok Hrvatske Mladeži.
Dit is wat natuur betreft het meest natuurlijke eiland. Met dichte bossen naast het smalle kanaal dat het eiland van het vaste land scheidt.
Met de juiste vergunning kan je hier komen vissen.
Wanneer we het eiland langs dezelfde brug weer verlaten komen we aan onze linkerkant terug uit bij de start van wedstrijden op de roeivijver met daarachter het kleine meer.
We zijn rond, maar vast van plan hier nog eens terug te komen...
