Het eiland Brač ligt in Midden-Dalmatië en is daar het grootste eiland.
Het heeft een mooi mediterraans landschap met steile kliffen, is bosrijk en omgeven door een kristalheldere blauwe zee.
De zee rondom heel het eiland is zo helder en rijk van vis dat het er heerlijk snorkelen is.
Op Brač vind je verschillende rustige en pitoreske dorpen en kleine stadjes.
Het binnenland is rotsig met mooie bossen. Ga op verkenning, trek er op uit en ontdek...
Dit is HET beeld dat iedereen voor ogen heeft bij het horen van de naam Brač.
Het Zlatni Rat strand in Bol: de gouden hoorn.
En toch ga ik daar niet mee beginnen.
Het eiland heeft zoveel meer te bieden.
Laat ons beginnen waar je van de Ferry komt:
Supetar
Supetar
Supetar ligt aan de noorkust van het eiland en is de grootste stad van Brač.
Het eerste dat je ziet bij het naderen van het eiland is het mooie mausoleum van de begraafplaats.
Sutivan
Sutivan is een rustig dorpje met prachtige stranden en omliggende bossen.
In het verleden en nu nog steeds wordt er door de bevolking hard gewerkt op de vruchtbare velden.
Sutivan is dan ook omgeven door wijngaarden, mandarijn velden en olijfplantages.
Ook visvangst behoort nog tot het dagelijkse bestaan, vooral buiten het toeristisch seizoen. Dan liggen er in het haventje meer zeil- en speedboten voor waterrecreatie.
Via de promenade van het haventje Lucica kan je naar baaien met het mooiste heldere water.
Vlakbij Sutivan vind u ook een natuurpark / dierentuin en een recreatiepark met mogelijkheid tot een spelletje bowling, beachvolleybal, basketbal en mini voetbal. Er is ook een kleine speeltuin.
Verwacht geen olifanten en leeuwen...
Eerder een soort kinderboerderij...
Spliska
Een kleine zes kilometer ten oosten van Supetar ligt Splitska.
In de 13e eeuw werd deze nederzetting compleet vernield door piraten waarna het zich in de 16e eeuw opnieuw ontwikkelde, vooral als haven van waaruit de bekende witte steen van het eiland werd vervoerd naar Split voor de bouw van het Diocletianus paleis daar.
In de steengroeve Rasohe vlakbij kan je nog een reliëf zien van Heracles dat waarschijnlijk door slaven van toen uitgehouwen werd.
Vandaag de dag is Splitska een mooi en rustig havendorpje dat vooral opvalt door enkele mooie eeuwenoude gebouwen langs de kade.
Voor vakantiegangers is het er rustig en gezellig vertoeven.
Tip:
Op de grote baan rond Splitska vind je restaurant "Panorama" vanwaar je een uitzicht hebt over het dorp.
Maar eerlijk gezegd is het eten er nog meer de moeite waard dan het uitzicht. Een aanrader.
Splitska heeft - voor je het dorp binnenkomt - haar eigen baai met kiezelstrand: Zastup beach.
Ik snorkel graag en overal, maar nog nooit zag ik zoveel verschillende soorten in één baai.
Waaronder voor het eerst op al die jaren een school jonge zeesnoek... Europese barracuda's.
Gelukkig... jonge...
En met als kers op de taart deze schoonheid. Doen dus... vooral langs de zijkanten...
Postira
Het volgende dorp zo'n 3.6 km verder is Postira.
Je kan er te voet of met de fiets vanuit Splitska langs de kust naartoe.
Wanneer je hier:
via een pad met treden naar beneden gaat kom je aan de eerste baai van Postira - Prja beach - uit en bespaar je jezelf een serieuze klim.
Naast het kiezelstrand vind je ook een beton plateau om op te liggen met een trap naar het water: kijk wel uit voor uitglijden.
Er is een eenvoudige, maar gezellige strandbar onder de schaduw van de bomen: živjeli.
Om de hoek ligt Postira tegen een heuvel aan waar olijfvelden vol tjirpende krekels en dennenbossen de oude wijngaarden hebben vervangen.
Wist je dat:
Enkel de mannetjes dit geluid maken en dat ze dit doen door hun voorvleugels - die leerachtig en taai zijn - tegen elkaar te wrijven.
Persoonlijk vonden mijn partner en ik het jammer van het grote hotel dat men naast de haven aan het bouwen is. Vooral omdat het pal tussen een aantal locale huizen en de zee wordt gebouwd.
De eigenaars van deze typisch Kroatische huizen had oorspronkelijk uitzicht over de zee.
Nu staat op amper enkele meter voor hun raam een grote betonnen doos...
Ik vraag me trouwens ook af of zo'n joekel van een hotel niet teveel is voor het oorspronkelijke vissersdorpje...
Only time will tell...
Zelfs aan het haventje zijn strandjes, zowel midden in het dorp, als er net buiten.
Daar moet wel bij gezegd worden dat je hier zo goed als geen schaduw plekje kan vinden.
Eigenlijk kan je door blijven gaan, van het ene strandje naar het andere...
Van de ene baai naar de volgende...
Tot je ... 4 km van Postira vandaan aan de mooie Lovrečina baai uitkomt.
Dit strand wordt 'the blue lagoon' genoemd en er worden vanop andere plaatsen op het eiland en zelfs vanop het vaste land (vanuit Omis bijvoorbeeld) trips per boot naartoe aangeboden.
Waarom is het zo bijzonder?
De schilderachtige omgeving van de turquoise en smaragdgroene tinten van het water en de pijnboombossen rondom zijn al vanaf de weg een plaatje.
Komt daar bovenop dat het één van de enige zandstranden op het eiland is.
Heerlijk die snorkelschoenen aan de kant te laten en op blote voeten het water in te gaan.
Het strand loopt ook zo geleidelijk af dat het ook voor de allerkleinsten veilig spelen is.
Misschien eindelijk de schopjes en emmertjes bovenhalen?
Een magische plek, ook voor snorkelaars en duikers.
Achter het strand vind je de ruïnes van een basiliek uit de 5e eeuw.
Aan de andere zijde ligt, heerlijk in de schaduw, een gezellige taverne waar je terecht kan voor iets lekker koel of iets lekker hartig.
Wist je dat:
De kloof die je hier aan de overkant kan zien Omis is?
Verder weg van Postira, via de grote baan kan je nog een mooie baai ontdekken: Konopjikova beach.
Jammer genoeg is deze baai vooral bereikbaar voor bootjes.
Via een gravelpad zou het te voet ook mogelijk zijn, maar eerlijk gezegd hebben we dat niet gewaagd... slechte knie van partner zat daar wel voor iets tussen...
Pučišća
Pučišća, gelegen tussen Postira en Povlja is de tweede grootste stad van het eiland Brac.
Omgeven door natuur, vol mooie, historische gebouwen langs een pittoreske kustlijn en
met een mooie diepe baai is het een ideale vakantie plek die ook door bootjes veel wordt bezocht.
Hier vind je dan ook een rijk aanbod van hotels, restaurants, tavernes, koffiebars, pizeria's, winkeltjes en kraampjes. Ook bij de lokale bevolking kan je terecht voor een verblijf.
Bij de kraampjes aan de haven worden vooral handgemaakte souvenirs aangeboden in de bekende witte steen van Brač aangeboden.
In Pučišća is een wereldberoemde steenhouwersschool, waar jaarlijks slechts 25 leerlingen worden toegelaten. Deze bijzondere lokale steen heeft mee bijgedragen aan de ontwikkeling van de stad en het bewerken ervan wordt van generatie op generatie overgedragen.
Overal in het stadje vind je sculpturen van hedendaagse, binnen- en buitenlandse beeldhouwers.
Kijk ook eens omhoog, sommige van de huizen hebben zelfs witte daken.
Vlakbij vind je de steengroeven.
Veel wereldberoemde gebouwen en paleizen over heel de wereld, waaronder het Witte Huis in Washington, zijn gebouwd met deze fel begeerde witte steen. Zo wordt althans gezegd...
Toch is deze steen niet de enige bron van inkomsten.
De ijverige bevolking doet ook aan landbouw en veeteelt.
Met name: de productie van olijfolie, het verzorgen van wijnstokken en het plukken van vijgen .
Vanuit het stadje zelf kan je de open zee en het vasteland niet zien.
Dit komt doordat de baai een scherpe bocht maakt.
Wandel je links het dorp uit, de bocht om, vind je verschillende beton-plateaux en kleine strandjes.
Nog verder kom je bij de open zee uit.
Ook wanneer je langs de rechterkant het water volgt kom je verschillende mooie plekjes tegen om te zwemmen. Ook langs hier kan je de hele baai rond om uiteindelijk aan de open zee uit te komen.
Tip
Tussen alle bovengenoemde dorpen en stadjes kan je met de fiets (bijna helemaal) langs de kust over en weer. Dat is ook de reden dat ik ze in deze volgorde aan heb gebracht.
Al moet er wel bij gezegd dat de "vernieuwde" fietsroute typisch op zijn Kroatisch is.
De bewegwijzering is duidelijk, maar de weg zelf...
De ene keer rijdt je lekker op een asfaltbaantje, dan weer over de dijk, opeens bevind je jezelf op een zandweg, die dan weer overgaat in een gravelweg.
Soms liggen er zoveel stenen op de weg dat je door elkaar geschud op je tanden moet bijten. Hier en daar moet je de grote baan een stukje op en op weer andere pleken
( vooral tussen Splitska en Postira ) gaat het zo stijl omhoog dat je zonder E-bike
(wij dus) moet afstappen en naast je fiets moet...
Je kan bijna overal fietsen, scooters en zelfs quads huren...
Een aanrader, leuk om te doen en elk dorpje heeft zijn charmes.
Veel plezier.
Povlja
Povlja in het noord-oosten van het eiland Brač is veel minder toeristisch en daarom een ideale plek voor mensen die rust en stilte zoeken tijdens hun vakantie.
Ook gezinnen met kinderen kunnen hier de batterijtjes komen opladen.
Te voet, met de fiets, met de auto of enkel met een bootje bereikbaar...
Met een schaduwrijk ondiepe strand of in de brandende zon....
Er zijn zoveel baaien en verschillende soorten stranden dat je heus zelf op verkenning moet gaan om jouw eigen "plekje in de zon" te vinden.
Sumartin
Op de meest oostelijke kaap van het eiland vind je Sumartin.
Het kleine stadje leeft vooral
van toerisme, olijfteelt, visserij en scheepsbouw.
Met een rijk culinair aanbod, mooie natuur en diverse baaien en stranden kan je er een onvergetelijke vakantie beleven.
Wist je dat:
De bewoners van Sumartin een ander dialect spreken dan in de andere dorpjes en steden op Brač.
Dit komt doordat het stadje in 1645 werd opgericht door Dalmatische pelgrims die aan de Turken wilden ontsnappen.
Tot op de dag van vandaag heeft het dialect de tijd doorstaan.
Bobovišća
Bobovišća aan de west-kaap van het eiland bestaat uit twee delen. Het stadje in het binnenland, en Bobovišća na moru (Bobovišća aan zee)
Zoals de meeste toeristen hadden wij vooral oog voor het dorp aan de zee. Het was warm, we wilden zwemmen.
Gelegen aan de voet van een prachtige baai die zich vertakt in verschillende kleinere baaien is het stadje een gezellig pareltje. Ons heeft het alvast bekoord.
Vooral de natuur en beplanting langs de promenade en het pad langs de zee is mooi om zien.
Wist je dat:
Bobovišća na moru het enige stadje op het eiland Brač is dat geen eigen kerk heeft.
Voor eigenaars van boten is deze baai ideaal gelegen.
Door de bocht in de baai liggen bootjes hier veilig beschut voor harde wind.
Ložišća
Net achter Bobovišća, zo'n 2 km van de zee vandaan vind je dit gezellige kleine stadje.
Het stadje is als het ware op een rots gebouwd en de typische stenen huizen passen perfect in het landschap.
De klokkentoren van van de St John en Paul kerk valt al van in de verte op. Het is dan ook één van de mooiste torens op heel het eiland.
Milna
Milna - "Valle di mille navi" (de baai van duizend schepen) - heeft de diepste baai van het eiland Brač en staat daardoor - net als Bobovišća bij zeilers bekend om zijn beschutte ligging - ook bij slecht weer.
Het dorp is de laatste jaren dan ook erg uitgebreid met een jachthaven en een aanbod van de beste service aan zeilers vanuit de hele wereld.
Het oude centrum is echter behouden gebleven met mooie, oude, Dalmatische stenen huizen en een prachtige barokke kerk met typische klokkentoren. Toch viel het ons op, dat ondanks de duidelijk toeristische ontwikkeling en aantrekkingskracht er veel huizen verwaarloosd en onderkomen bijstaan. Beetje jammer.
Na onze verkenning van Milna, namen we de fietsen en reden - op goed geluk - achter het dorp zuidwaarts tussen de typisch stenen muurtjes en olijfgaarden door om uit te komen bij "Osibova Beach".
Er staat een klein kerkje, vlak bij de zee, waar juist een baby gedoopt werd.
We lieten de feestende familie hun privacy en daalden via een trap naast een stenen huisje af naar de zee.
Daar vonden we een heerlijk plekje vlak naast een schattige kapel.
Osibova beach
Bol
En dan - eindelijk zal je misschien denken - in het midden van de zuidkust: Bol.
Bol, bekend om zijn strand Zlatni Rat, ook de "Gouden hoorn" genoemd.
Een strand uit een sprookje, het mooiste strand van Kroatië, zo niet van de hele wereld...
Je MOET het gezien hebben....
Wist je dat:
De vorm van de hoorn veranderd door invloed van getijden, wind en golven. Op deze foto kan je duidelijk de ondergrond zien. Soms draait de punt naar rechts, soms naar links.
Je MOET het gezien hebben... volledig mee eens. Het mooie witte kiezelstrand loopt ongeveer 500m de zee in. Het is lang en smal met, in dezelfde vorm een dennenbos in het midden.
Het water rond het strand is door de witte bodem ongelooflijk helder en van meer dan één prachtige tint blauw.
Al naar gelang de windrichting heb je of rechts, of links een windstil strand.
En dankzij het bos kan je altijd even een plekje in de schaduw zoeken mocht het je te warm worden in de zon. Je vind er trouwens ook verschillende restaurants, cafeetjes en een speeltuin.
We lieten het strand aan de jeugd
om beachvolleyballen, te kitesurfen en te jet-skieën.
Om te parasailen en te leren surfen in de surfschool op het strand.
We lieten de waterfietsen en bananenboten voor wat ze waren.
We hadden "de gouden hoorn" op z'n mooist gezien. Het was goed.
Tip:
Er zijn er zelfs openlucht nightbars op het strand
Bol
We namen de toeristenboot naar de stad, wandelden over de promenade, en daarna langs de zee richting het Oude Dominicaanse klooster.
Op de promenade vind je tal van kraampjes en eet- en drankgelegenheden.
Vanuit Bol kan je via deze promenade ook te voet naar Zlatni Rat.
De wandeling is ongeveer 1 km 600 lang.
Tijdens de wandeling richting het klooster merk je aan de talloze cafe's, tavernes, restaurants, winkeltjes enz... dat Bol leeft van het toerisme.
Door de nachtclubs en bars is het erg in trek bij de jongere garde.
Aan de mooie, stenen huizen en statige gebouwen kan je dan weer duidelijk zien dat Bol de oudste stad van het eiland is. Echt een mooie, levendige en gezellige oude stad.
En dan sta je opeens voor het prentkaartje dat je reeds bij het oprijden van boven hebt bewonderd: het Dominicanenklooster.
Door haar ligging op de rotsige rand van het schiereiland Glavica is het klooster prachtig gelegen. Zowel ervoor als erachter vind je mooie stranden met een adembenemend uitzicht op het eiland Hvar.
De stranden zijn een stuk rustiger dan Zlatni Rat, je vind er schaduwplekjes en je kan er heerlijk snorkelen.
Op het strand achter het klooster vind je een taverne.
Enjoy
Tip:
Achter het strand aan het klooster zagen we een gratis parking.
Wij stonden met onze wagen op de hoofdparking van Zlatni Rat vlak bij het strand.
Daar betaalden we 100 kuna voor de hele dag.
Toen we met het toeristentreintje terug reden passeerden we verschillende parkings op wandelafstand van de "gouden hoorn" voor 40 kuna per dag...
't Is maar dat je 't weet... wij wisten het niet.
Door de eeuwen heen werd het klooster regelmatig verbouwd.
Terwijl het klooster zelf in de 15e eeuw gesticht op de plaats waar daarvoor het bisschoppelijk paleis stond, werd de klokkentoren pas half de 18e eeuw voltooid.
Het klooster zelf is vandaag een museum waar je oude manuscripten, plafondfresco's, religieuze items, archeologische vondsen, schilderijen, oude munten enz. kan bewonderen.
Tips for trips
We stopten ook niet echt overal, soms heb je zoveel plannen op één dag dat je al eens iets moet" skippen".
Maar eigenlijk is ieder dorpje, ieder stadje, elke baai een bezoekje waard.
Neem de wagen, huur een fiets of - heel avontuurlijk - huur een quad en ga op verkenning.
Je zal jezelf misschien, net als wij dat deden, afvragen wat al die hopen steen in het landschap liggen te doen...
Wij kregen het antwoord van een local.
Lang geleden wilden de bewoners van het eiland de grond bewerken voor landbouw.
Maar de laag grond boven de kalksteen was dun en bezaaid met rotsblokken.
Door erosie spoelde die grond ook nog eens weg.
De mannen maakten met veel geduld grote stukken grond vrij van stenen en gooiden die op hopen.
De vrouwen gebruikten die om - soms kilometer lange stenen om muren "suhozidovi" en terassen aan te leggen om de erosie tegen te gaan.
Ook bouwden ze er schuilhutten voor de boeren en de schapen van. Rond schuurtjes "Bunja" met een kegelvormig dak.
De stenen werden zonder cement, droog op elkaar gestapeld met een eeuwenoude techniek.
Het overschot van stenen bleef op hopen liggen en de terrassen tussen de muurtjes werden beplant met olijfbomen en druivelaars. Sommige velden, waar wat schraal gras en maquis ( een soort struik) op groeit werden gebruikt om schapen en geiten op te zetten.
Maar het zware labeur, en een ziekte in de wijngaarden dreef begin de twintigste eeuw vele bewoners naar het vaste land.
En de "tand des tijds" deed - de toch wel sterke muren en schuilhutten omvallen en instorten.
Op sommige plaatsen kan je zo'n "Bunja" nog herkennen.
Op de deze foto zie je de bouwfases van een Bunja.
Sinds het dankzij het toerisme weer beter gaat met het eiland zijn er ook terug meer olijfgaarden die bewerkt en onderhouden worden.
Toch gaat de landbouw, en met name de her-aanleg van allerlei fruitboomgaarden vandaag de dag gepaard met een nieuw probleem. Om bodemerosie tegen te gaan werd lang geleden de uitheemse den Alep (Uit Syrië waar ook de stad Aleppo ligt) naar het eiland gebracht.
Nu blijkt dat deze den zo sterk is en zich zo snel vermeerderd dat hij een ware plaag aan het worden is.
Met dank aan de vriendelijke,
jonge Kroaat voor zijn mooie verhaal.
Vidova Gora
Boven Bol, nog voorbij Zmajeva Špilja ligt Vidova Gora, met zijn top van 780 meter boven de zeespiegel, de hoogste berg op de Adriatische eilanden. Van daarboven heb je een onwaarschijnlijk mooi uitzicht over de omliggende eilanden, de groene strook bos rond Bol en Zlatni Rat.
Vanuit Bol kan je te voet naar de top. De route is goed aangegeven en de trektocht heen en terug is ongeveer 11 km. Mispak je niet, je moet dus 780 m omhoog. Neem voldoende water mee en trek stevige wandelschoenen aan.
Vanuit het binnenland kan je er via Nerežišća ook met je auto geraken, of met een toeristenbus.
Je rijdt dan ook door een groot bos van zwarte dennen.
Hier kan je dus ook te voet naar de top en onderweg een cultureel pad volgen.
Pustinja Blaca
Hermitage Blaca of het Blaca Monastery ligt goed verborgen onder een rots in een steile kloof die vanaf de zee 4 kilometer diep het binnenland van Brač in loopt.
Goed verborgen... uit het zicht van piraten...
In de 16 de eeuw trokken twee monniken, op de vlucht voor de Turken zich in de bergen terug.
Ze begonnen hun kluizenaarsbestaan in een grot.
Door de jaren heen en generaties lang werd er met behulp van werklieden die in kleine huisjes errond woonden aan het klooster gehakt, gehouwen en gebouwd.
In de vallei voor het klooster werden rozemarijn, olijven en druiven geteeld.
Olijfolie,wijn, honing, schapenkaas, groenten en fruit... handelswaren voor het welvarende klooster...
Graag het hele verhaal?
De gids terplaatse doet het met veel animo en het nodige vleugje humor.
Je kan het Blaca klooster alleen te voet bereiken.
Vanuit Bay Blaca vlakbij Bol en vanaf de parking in het binnenland: Parkplatz Pustinja Blaca nabij Nerežišća.
Combineer je trip naar Vidova Gora - als je met de wagen bent- met deze naar het klooster,
ze liggen vlak bij elkaar.
Vanaf de baan naar de parking rijdt je zo'n 5 km via een "typisch Kroatische" landweg.
Inclusief stenen, putten en bulten. Neem je tijd en zorg dat je een reserveband bij hebt. :)
Vanaf de parking mag je zo'n half uurtje, ± 2.5 km, stappen rekenen.
Vanaf de zee een 40 minuten. Deze tocht schijnt ook moeilijker te zijn dan die vanaf de parking.
Hij wordt ook afgeraden met jonge kinderen erbij.
Eender welke route je kiest: trek stevige stapschoenen aan en neem voldoende drinken mee.
De paden zijn "herderspaden". Ik noem ze "ezelspaden":
Steil, losse stenen... Kroatië-liefhebbers kennen ze wel...
Wist je dat:
De frisse drankjes (vrij beperkt in keuze) die je in het klooster kan drinken nog steeds via deze "ezelspaden" worden aangevoerd door muilezels. Sta daar eens bij stil terwijl je van je verfrissing geniet...
En net als je denkt:
pffff... zijn we er nou nog niet... zie je een stuk muur...
Sinds 2007 staat het Blaca Monastery op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Vandaag de dag is het verlaten klooster een museum met volledig ingerichte kamers, een schoolklasje waar de kinderen uit de buurt les kregen, een keuken met zwart geblakerd plaffond, een bibliotheek met ongeveer
12.000 boeken en geschriften, klokken, muziekinstrumenten, wapens...
Een telescoop en een piano met een bijzonder verhaal erachter...
Jammer maar helaas... binnen fotograferen mag niet...
Romantic beach
Wanneer je van Blaca Monastery de landweg af bent en je komt terug op de asfalt baan moet je eens rechtsaf draaien in plaats van naar links zoals je bent gekomen...
Je komt op een compleet nieuwe weg uit die zich als een slang tussen de berg naar beneden kronkelt richting kust.
En dan opeens, in een scherpe bocht naar rechts... gedaan nieuwe baan...
Rechts een oud stukje asfalt dat nog een beetje naar beneden gaat, links een kiezel-gravel baantje... Beiden gaan ze schijnbaar naar... nergens...
Aan je linkerhand enkel een gehuchtje met enkele huizen...
We snapten er niets van... wat is de bedoeling van deze nieuwe baan?
Tot een jongeman met scooter ons aansprak.
Hij vertelde ons dat hij twee jaar in het buitenland had gezeten voor zijn studies en dat hij zelf was geschrokken van de baan.
Hij wist ook niet wat de bedoeling ervan was maar wees rechts naast het gravelpad naar de zee.
We parkeerden de auto en volgden zijn raad op...
Hij had gelijk.
We kwamen uit op één van de mooiste strandjes van heel Brac: Romantic beach.
Opeens had ik een sterk vermoeden van wat die baan daar deed.
Hier zijn ze iets van plan... een resort, een hotel...
Het zou eigenlijk jammer zijn, zo mooi !!!
Dus zolang je de kans hebt... doen. (ano 2021)
